میز نقد، میدان جنگ نیست

گفت‌و‌گوی روزنامه‌ی «جام جم» با خسرو نقیبی، یکی از اعضای میز نقد برنامه هفت

خسرو نقیبی یکی از اعضای نسبتا ثابت میز نقد برنامه هفت است. نقیبی که خودش سابقه فیلمنامه نویسی هم دارد  جز و منتقدان جوان و آینده‌داری به حساب‌ می‌آید که در فصل جدید هفت به شکل پررنگ‌تری در نقد‌ها مشارکت می‌کند.  به سراغ نقیبی رفتیم تا نظرش را در مورد اثر گذاری برنامه هفت و میز نقد این برنامه بشنویم.

 

فکر می کنید میز نقد برنامه «هفت» چقدر در سینمای ما اثرگذار است؟

براساس مطالبی که این روزها در رسانه ها و روزنامه ها خواندم، میز نقد برنامه بخشی است که بیشتر از بخش‌های دیگرش مورد استقبال قرار گرفته است. چند روز قبل پرونده ای را در یک روزنامه می خواندم و در آن اینطور نوشته شده بود که در این بخش تکلیف مخاطب مشخص است و شما با مسئله عجیب و غریبی رو به رو نمی شوید.

بازتاب ها بیشتر منفی بوده است یا مثبت؟

زیاد می‌بینم که جماعتی می گویند «هفت برنامه ضعیفی شده است» یا «هفت رو به نابودی می رود» و جمله هایی از این دست. این مطالب در حالی گفته می شود که این حجم از بازتابی که ما در رسانه ها و میان مردم می بینیم، قطعا نشان از ضعیف تر شدن برنامه نیست. فکر می کنم تنها منتقدی باشم که در هر پنج فصل قبلی برنامه «هفت» حضور داشته‌ام. حتی مسعود فراستی هم در دوره ای حضور نداشت اما من در تمام فصل های این برنامه بوده‌ام و می توانم بگویم که همچنان مانند سالیان گذشته، این برنامه بازتاب های خاص خودش را چه از مردم و چه از رسانه ها دارد.

فراستی در میز نقد فیلم «ما همه با هم هستیم» مدعی شد که نقد برنامه هفت باعث افت فروش این فیلم شد. چقدر با این موضوع موافق هستید و بنظرتان نقد تا این میزان می تواند در فروش فیلم ها در گیشه تاثیر بگذارد؟

من به چنین بحثی ورود نمی‌کنم. نمی توانم هم بگویم این موضوع در سینمای ایران چقدر قابل اثبات است. ترجیح می دهم اینطور فکر کنم که میز نقد برنامه «هفت» قرار است که یک بخش تخصصی باشد که درباره فیلم ها صحبت کند و در کنار آن به آسیب شناسی هم بپردازد. در مورد میز نقد فیلم «ما همه با هم هستیم» هم همین موضوع پیش آمد؛ ما در کنار بحث درباره فیلم، یک موضوع مفصل تر هم داشتیم و آن را آسیب شناسی کردیم که مربوط به سرمایه این فیلم و پول‌هایی بود که وارد سینما می‌شود.

در مواردی پیش آمده است که چندان به بحث و جدل در برنامه نمی پردازید و گویا علاقه ای هم به این بحث و جدال هایی که در برنامه به وجود می آید، ندارید.

من حرفم را می زنم اما اعقتاد من این است که میز نقد، «میدان جنگ» نیست. هم در برنامه نقد فیلم «ما همه با هم هستیم» نظراتی مخالف با فراستی و فهیم داشتم و هم در برنامه ای که سینمای «عباس کیارستمی» را نقد کردیم. در این دو برنامه بدون اینکه بحث و جدلی پیش بیاید، حرف هایم را زدم و مشکلی هم به وجود نیامد.

برخی انتقاد می کنند که چرا 2 منتقد دیگر چندان وارد بحث با شخص مسعود فراستی نمی شوند و به نوعی اینطور برداشت می شود که نظراتشان با او یکسان است.

اینطور نیست. من از نخستین هفت و در دوره‌ای به عنوان منتقد ثابت برابر فراستی نشسته‌ام و حتی در مواردی بحث های خیلی شدیدی هم با هم کردیم و حتی اختلاف نظر های شدیدی هم باهم داشتیم. با توجه به اینکه ما در سالهای اخیر تجربه‌ی این شکل نقد را در برنامه‌های تلویزیونی رفته‌رفته کسب کرده ایم، متوجه این قضیه شدیم که می شود حرف خودمان را بدون آنکه درگیری و چالشی به وجود بیاید بزنیم. در موارد بسیاری مانند همین بحثی که جمعه شب داشتیم، پیش آمده است که با او مخالف بودم و نظرات خودم را هم بیان کردم اما اینکه چرا وارد بحث با فراستی نمی شوم به این دلیل است که اساسا من به مجادله اعتقادی ندارم و فکر نمی کنم که برای مخاطب هم مفید باشد؛ مخاطب در این برنامه دنبال جدل نیست و تنها علاقه دارد تا بحث های تئوریک و نظری سه منتقد را بشنود. به همین خاطر من دلیلی نمی بینم وسط این بحث های تئوریک، وارد جدل شوم.

در میز نقدی که درباره فیلم «هامون» داشتید این انتقاد به وجود آمد که چرا هر سه منتقد این برنامه نظراتشان یکسان و به طور کلی مخالف فیلم است. حتی این مساله سبب شد تا سعید قطبی زاده در برنامه هفته بعد، به این موضوع اشاره کند. اساسا قرار است در این برنامه شاهد میز نقدی باشیم که هم مخالف و هم موافق در آن وجود داشته باشد یا خیر؟

دوره ای بود که شما در برنامه «هفت» شاهد بحث میان یک منتقد موافق و مخالف بودید؛ هنوز هم مردم با این پیش زمینه به میز نقد نگاه می کنند در حالی که اینطور نیست. ما یک ترکیب سه نفره ای داشتیم که قرار بود در بحث سینمای ایران و فیلم های در حال اکران حضور ثابت داشته باشیم و اساسا قرار نیست ما بر اساس نظرات مثبت و منفی، ترکیب منتقدان را تشکیل دهیم. هم در بحث میز نقد فیلم «هامون» و هم در میز نقدی که جمعه شب درباره آثار مرحوم کیارستمی داشتیم، عده ای به من انتقاد کردند که چرا جای خودم را به فردی که نظرش مخالف دو منتقد دیگر است، ندادم. در حالی که به طور کلی قرار نیست ما این ترکیب مثبت و منفی را در برنامه تشکیل دهیم و این یک میز نقد با آدم‌های ثابت است. من این مدل دو قطبی کردن همه مسائل را نمی فهمم. خیلی پیش می‌آید که فیلمساز محبوب من فیلم بد ساخته است و من هم منتقدش بودم. در حالی که خیلی ها فکر می کنند من به عنوان یک منتقد باید تمام نقدهایم را در دفاع از آن فیلمساز بگویم و بنویسم.

به نظر ساعتی که برای میز نقد هم در نظر گرفته اند هم چندان مناسب نباشد و جز عده ای که به نوعی عاشق سینما و نقد هستند، باقی مردم فرصت تماشای این بخش از برنامه را ندارند.

چون این برنامه میز های تخصصی دیگری هم دارد، بنظرم این ساعت بهترین زمان پخش برنامه است. میز نقد طولانی ترین بخش برنامه است و ترجیح ما هم این است که بجای آنکه ساعت مناسبی میز نقد را روی آنتن ببریم، تایم و زمان بیشتری در اختیار داشته باشیم و بحث هایمان نصفه باقی نماند.

به عنوان سوال آخر، آیا دوره جدید برنامه «هفت» را می توان بعد از برنامه ای که زمان فریدون جیرانی پخش می شد؛ بهترین دوران برنامه دانست؟

غیر از برنامه «هفت» دوران جیرانی، که به دلیل شخصیت خود او و پایه‌گذاری‌‌اش به دست او برنامه ای ویژه بود، بنظرم بعد آن هر کسی که اجرای این برنامه را بر عهده داشت دارای نقاط ضعف و قدرت خودش بود و نمی توان صفر و صدی به آن نگاه کرد و بگوییم بین چهار هفت دیگر این یکی بهتر بود و آن یکی ضعیف‌تر.

دیدگاهتان را بنویسید